Op dit moment wordt er danig gebouwd en gesloopt in de wijk. Het Hondiusterrein, tussen de Hondiusstraat en de Cartesiusstraat krijgt een flinke opknapbeurt. Maar waarom bestaat dat terreintje eigenlijk en wat was dat gekke gebouwtje dat nu gesloopt moest worden?
Blauwe Pannenbuurt
In 1893 werd het stratenplan van het Regentessekwartier vastgesteld. Het gebied was niet helemaal leeg. Er was de gasfabriek en langs de weg naar de gasfabriek, die we de Gaslaan zijn gaan noemen, ontstond een klein wijkje met arbeiderswoningen. Dat was in 1887 en het buurtje wordt de Blauwe Pannenbuurt genoemd. Het is in beheer van hun eigen coöperatie: Vooruit II.
Verzoek aan gemeente
Toen kwam de grote stadswijk en de omgeving werd volgebouwd. Op één dapper stukje grond na: het Hondiusterrein. Eerst werd het geëxploiteerd door de gemeente. Tot de vereniging van Haagsche Volksspeelterreinen in 1906 aan de gemeente vroeg om kosteloos afstand te doen van het terrein en gymnastiektoestellen en het terrein in te richten met: “Een portiershuisje, loods voor berging van gereedschappen, privaten en drinkwater en daarbij een jaarlijkse bijdrage van ƒ 1000,- [voor] onderhoud, toezicht en leiding.” Dit werd bij wijze van proef toegestaan.
2000 kinderen per week
In 1908 werd het terrein geopend. Groepen jongens en meisjes speelden er onder toeziend oog van spelleiders die soms vrijwilligers waren. In totaal gaven 31 scholen zich op waardoor 6042 kinderen er konden spelen. Op woensdag en zaterdag was het terrein open voor kinderen van leden; ongeveer 200 jongens en 100 meisjes van 13 tot 18 jaar hadden zich laten inschrijven als lid. Voor kleine kinderen was er een zandbak die “steeds gevuld was”, vaak voor de broertjes en zusjes van de spelende kinderen. Gemiddeld werden er per week 2000 kinderen toegelaten. Het jaarverslag van de vereniging over 1908 vermeldt dat ongelukken niet voorkwamen. De proef was geslaagd!
Intensief gebruikt
Naast spelende kinderen werd het terrein ook bezocht door gymnastiek- en schermvereniging “Hellas” met een lokaal aan de Van Swindenstraat. Op het terrein konden ze in de open lucht oefenen. Datzelfde deed de ’s-Gravenhaagschen Turnbond met zeven verenigingen die de hele zomer van 1910 wedstrijden organiseerden. Zelfs de politie gebruikte het terrein om te oefenen en wel met instructeur Wladimir Kasulakow van de Parijse politie. Hij gaf er demonstraties in zelfverdediging. Ook werd er door de buurt gesport, zo werden er met het 50-jarige jubileum van Vooruit II kinderspelen gehouden in 1936.
Hulpschooltje
Ongeveer rond dezelfde tijd werd er een klein houten gebouwtje neergezet. Dat was de hulpschool die ervoor moest zorgen dat de burgerscholen in de wijk ontlast werden. De gemeente gaf in 1903 opdracht voor de bouw van het schooltje. Het was een tijdelijk gebouw, maar al in 1910 waren er zo veel aanvragen dat het hulpgebouw werd ingericht als volwaardige burgerschool met zeven klassen, met schoolgeld van ƒ 24,-. In 1919 kreeg de school eindelijk een zelfstandig hoofd; het tijdelijke was er af.
Vluchtelingen
Ook het wereldgebeuren liet het terrein niet onberoerd. Aan het begin de Eerste Wereldoorlog werd de school gebruikt als interneringsdepot om vluchtelingen uit het zwaar belegerde België op te vangen. Binnen een dag werd de school door de leerlingen en leraren ontruimd en ingericht. Er was plaats voor 150 Belgische vluchtelingen.
100 jaar tijdelijk
Een sprong in de tijd en we zijn in het heden. Wat zien we? De proeven en tijdelijkheid van het begin zijn blijvend geworden. Het houten schoolgebouwtje is in 2022 gesloopt, maar het heeft er toch ‘tijdelijk’ meer dan 100 jaar gestaan. En een school is er ook nog steeds: de O.B.S. de Klimop. De mooie plannen van een nieuw buurthuis en speelterrein gaan vast recht doen aan het verleden.
Onderschriften foto’s (voor zover geplaatst)
Het houten hulpschoolgebouw, 1929
Een luchtfoto met de situatie in 1982
Burgemeester Patijn en Kasulakow tijdens de zelfverdedigingsdemonstratie in 1930
Tekst: Sebastiaan Coops, Weimarchief
Foto: Haags Gemeentearchief
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.