Bewoners van ReVa Groen en Duurzaam Cultuur, Sport en Religie Zorg, Hulp en Welzijn Veiligheid en Verkeer Wonen, Leren en Werken Gemeente en Politiek Geschiedenis van ReVa

Pas op, Dibbets komt je halen!

Straatnamen en hun naamgever

Straatnamen die naar historische personen zijn vernoemd, houden onze geschiedenis levend. Zonder die straatnamen zouden we het bestaan van die personen allang vergeten zijn. Zoals Bernard Dibbets, commandant van het Nederlandse leger. Dankzij hem werd Maastricht niet door België ingenomen. ‘Onze’ Dibbetsstraat is naar hem vernoemd. Gek genoeg is er geen Dibbetsstraat in Maastricht. Waarom eigenlijk niet?

Officier

Bernard Dibbets werd in 1782 geboren in Arnhem. Hij kwam uit een familie van predikanten en militairen. Op zijn zestiende werd hij zelf soldaat. Van 1830 tot 1839 was hij commandant van het Nederlands garnizoen in Maastricht. Als officier maakte hij carrière in Bataafse, Hollandse, Franse en Nederlandse dienst.

Het isolement van Maastricht

In augustus 1830 brak de Belgische Opstand uit. Sinds 1815 waren de Belgen met de Nederlanders verenigd in de Nederlanden, maar in 1830 wilden de Belgen onafhankelijk worden. De Maastrichtenaren kozen voor België, maar Dibbets sloeg hun opstand neer en kondigde de staat van beleg af. Daarmee maakte hij zichzelf niet erg geliefd onder de Maastrichtenaren. De meeste Maastrichtse burgers wilden de Hollanders helemaal niet. Veel Maastrichtenaren spraken beter Frans en Duits dan Nederlands. De Hollandse steden waren ver weg en de inwoners van die steden hadden vaak een ander geloof. Maar Dibbets hield vast aan zijn opdracht om Maastricht te verdedigen tegen de Belgische opstandelingen. Tijdens het beleg van Maastricht waren de Maas en de Zuid-Willemsvaart afgesloten voor het scheepvaartverkeer. Ook over land was Maastricht vrijwel helemaal geïsoleerd. De isolatie maakte het leven van de inwoners van Maastricht niet gemakkelijk. De handel lag stil; veel mensen hadden geen werk en leefden in grote armoede. Pas op 18 november 1833 kwam er een einde aan het isolement van Maastricht.

Symbool voor ‘de Hollander’

Dibbets werd in Limburg lang gezien als de verrader die Maastricht had verkwanseld aan de Hollanders. Hij de verpersoonlijking van de anti-Hollandse sentimenten in Maastricht. Tot de Tweede Wereldoorlog was hij een geliefd doelwit voor grappen. Ouders waarschuwden hun kinderen wanneer ze stout waren met: “Pas op hoor, anders komt generaal Dibbets je halen!” En een oude uitgaanstraditie was om, na het uitgaan, even over de gedenksteen van de generaal te pissen “om Dibbets in de zeik te zetten”. Volgens historicus Geert Mak klopt er niets van de mythen die over Dibbets de ronde deden en was Dibbets gewoon een brave vestingcommandant. Dibbets overleed in 1839, vlak voor de definitieve vrede en de definitieve toewijzing van Maastricht aan Nederland. Hij liet een vrouw en zeven kinderen achter.

Verkeerslicht

Ter nagedachtenis aan Dibbets werd een monument voor hem opgericht in de Maastrichtse vestingwerken bij de voormalige Boschpoort. In 1925 moest zijn graf plaatsmaken voor een markt, en werd het versleept naar de Tapijnkazerne. Om rellen te voorkomen, gebeurde dit in het diepst van de nacht. Eén ding vergaten de opgravers mee te nemen: het lijk van Dibbets. Op de plek waar ooit de tombe stond, staat nu een verkeerslicht. Binnenkort wordt de plek bij het Frontenpark getrokken. Het stoplicht zal dan blijven staan, ter herinnering aan deze geschiedenis.

Tekst: Annemarie Piersma
Afbeelding: Wikipedia