Soms lijkt het of alles verbonden is met de Tweede Wereldoorlog. Maar misschien is dat ook wel zo: de meeste dingen in ons leven zijn op een bepaalde manier aangeraakt door die gruwelijke periode uit de geschiedenis. Hoe gruwelijk die jaren ook waren, de gebeurtenissen van toen ontkomen niet aan het lot van het verworden tot een cliché. Kijk maar naar de recente acties van jongeren op Urk, of de overdreven reactie van een bepaald deel van de Nederlandse bevolking op de coronamaatregelen van overheidswege. De recente vergelijkingen van de restricties en vaccinatiedrang vandaag de dag met de onderdrukking en vervolging van Joden in de vorige eeuw, waren niet van de lucht. Kennis over en inzicht in de (vaderlandse) geschiedenis zijn helaas ver te zoeken bij deze mensen.
Onlangs wilde ik iets weten over Weimarstraat huisnummer 285, en gaf de indrukwekkende website joodsmonument.nl mij de volgende informatie: op Weimarstraat 285 woonde tot november 1942 het joodse echtpaar Weisbach. Heer Aron Weisbach, winkeleigenaar van beroep, bereikte de leeftijd van 60 jaar; zijn vrouw, Feige, werd slechts 50 jaar oud. Allebei werden zij op 19 november 1942 vermoord in concentratiekamp Auschwitz.
Maar waar zijn dan de Stolpersteine voor deze mensen? Waar zijn de kleine, bronzen ‘struikelstenen’ waarin naam, geboorte-, deportatie-, sterfdatum en plaats van overlijden van slachtoff ers van de Shoah met de hand worden gestanst en in de stoep voor het woonhuis van waaruit zij zijn gedeporteerd, worden geplaatst? En voor de tientallen andere gedeporteerden uit de Weimarstraat? De honderden uit deze wijk, de duizenden uit dit stadsdeel?
Sinds juni van dit jaar worden deze stenen (van oorsprong een project van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig) vanwege de enorme vraag ook in Nederland gemaakt. Wederom met de hand, vanuit eerbied jegens de overledenen. Ik begrijp dat volledig, maar toch wens ik heimelijk dat de Stolpersteine op net zo’n industriële schaal geproduceerd gaan worden als dat miljoenen mensen tijdens de oorlogsjaren werden vermoord. Om ons met de neus op de feiten te blijven drukken én ter nuancering van de geschiedenis; ook, of misschien wel juist in een rijkgeschakeerde straat als de Weimarstraat. Want de grote zaken des levens beginnen soms voor een ogenschijnlijk normaal huis, op een normale stoep hier in de wijk.
George den Dulk