Ondermijning gaat over de vermenging van de boven- en onderwereld. Deze vermenging vindt ook plaats achter de gevels van op papier gewone cafés, bedrijfjes en woonpanden in ReVa en vooral in een deel van de Weimarstraat en de Beeklaan. Het gaat om malafide ondernemers in de horeca, uitzendbureaus en kamerverhuur. Witwassen van drugsgelden via een winkeltje, prostitutie in wat een gewone woning lijkt, illegale sigaretten, illegale verhuur tegen exorbitante prijzen aan Oost-Europese arbeiders. Het is bekend dat vastgoed hierin een belangrijke rol speelt, ook in ReVa.
Grote puzzel
Voor veel bewoners is ondermijning niet zichtbaar. Dat wordt het voor hen pas als er overlast van komt. En juist die overlast zagen we in ReVa de afgelopen jaren toenemen. “Het zijn allemaal stukjes van één grote puzzel”, zo verwoordt Sophie Overbosch de aanpak van ondermijning in ReVa, en zij richt zich, als projectleider ondermijning bij de gemeente, op de bestuurlijk-juridische kant ervan. Ze werkt o.a. samen met Abdel Bouchibti. Hij is als transformatiemanager de schakel tussen gemeente, eigenaren en bewoners. Om het als gemeente echt aan te kunnen pakken, is een samenwerking tussen gemeentelijke diensten, politie en justitie hard nodig. Tot een tijdje terug bleef zo’n integrale aanpak uit. Te lang, en dat is nu anders; de gemeente koos voor een gebiedsgerichte aanpak van criminaliteit en ondermijning en delen van ReVa krijgen voorrang.
De keten doorbreken
Sophie: “Criminelen proberen soms gebruik te maken van allerlei gemeentelijke diensten en producten. Denk daarbij aan de benodigde vergunningen voor panden, horeca, bedrijven en bijvoorbeeld (valse) ID-bewijzen en uitkeringsgelden. Met de invoering van de vergunningplicht voor ondernemers wil de gemeente het criminelen moeilijker maken om daar te ondernemen of zich te vestigen.” Een vergunningplicht is een zwaar middel dat niet zomaar ingezet mag worden. Er moet aantoonbaar iets aan de hand zijn en dan mag een burgemeester een gebied of een branche aanwijzen waar dit voor geldt. Voormalig burgemeester Remkes nam het initiatief en Van Zanen zet het voort. Den Haag is de eerste gemeente waar heel gericht een gebied aangewezen is. Het gaat om een deel van de Weimarstraat en een deel van de Beeklaan. Deze vergunningplicht geldt voor ondernemers met een zaak die toegankelijk is voor publiek: winkels dus en dienstverlenende bedrijven. Het zijn allemaal ondernemers voor wie dit eerder niet gold.
Aanpak
De huidige ondernemers hebben 13 weken om een vergunning aan te vragen, daarna heeft de gemeente 8 weken – met een mogelijke verlenging – voor de behandeling ervan. Zo is de procedure, maar omdat het nieuw en ingrijpend is, is er meer aandacht voor. Een team van de gemeente en de politie ging bijvoorbeeld bij alle ondernemers langs om hen te informeren over de vergunningplicht. En als een aanvraag is ingediend, is er een intakegesprek waarbij met de ondernemers gecontroleerd wordt of de aanvraag compleet is.
Overwegend positief
Veel ondernemers zijn blij dat er wat gebeurt. Er zijn er ook die het als een inbreuk op hun privacy zien en het lastig vinden, omdat het veel (extra) werk kan zijn. Sophie: “Als men alles op orde heeft, is het geen probleem. Als dat niet zo is, is het inderdaad lastiger en dan biedt de gemeente hulp aan.” De meeste ondernemers van de Weimarstraat hebben inmiddels hun aanvraag ingediend. Maar niet allemaal. Abdel: “Met hen gaan we in gesprek. Sommigen zien de zin er niet van in omdat ze toch willen stoppen. Anderen zitten op het randje, daar kijken we dan samen naar. Maar als men weigert, dan moeten ze hun exploitatie stoppen.” Volgens Abdel en Sophie waren de reacties uiteindelijk overwegend positief.
Uit de anonimiteit
Sophie: “Deze vergunningplicht is een instrument om meer grip te krijgen op het ondernemersklimaat, het is een manier om te handhaven en sneller in te grijpen bij criminalisering en ondermijning.” Abdel: “Men wordt uit de anonimiteit gehaald. Ik ken nu alle ondernemers in de buurt, ik spreek ze allemaal regelmatig. En laten we wel zijn, ondernemers die kwaad in de zin hebben, weten heel goed dat ze niet hier moeten zijn.”
Zijn ze niet ongerust over het ‘waterbed-effect’? Sophie reageert lachend: “Remkes zei indertijd dat als je daar bang voor bent, je niks kan doen.” Abdel: “En weet je, het werkt, dus het kan ook elders ingezet worden.”
Meld een vermoeden
Er gebeurt meer. Het coffeeshopbeleid wordt voor de zomer besproken in de raad, dat ligt nu echt daar. En er is de app Meld een vermoeden. Sophie: “De meldingen komen nu minder versnipperd en meer centraal binnen. Zo kan er ook gemakkelijker iets mee worden gedaan. De meldingen bevestigen het beeld van wat er aan de hand is en dus ook dat we op de goede weg zijn. En ook dit instrument is een stukje van de puzzel, niet meer en ook niet minder. Belangrijkste is dat door de inzet van velen de nare gevolgen van ondermijning in ReVa nu echt op de agenda staan.” Abdel vult aan: “En de diesel is op stoom.”
Tekst: Marieke Bauwens
Foto: Jacques Rijnsburger
