Maar weinig straten in het Regentesse/Valkenboskwartier zijn naar een vrouw genoemd. Een ervan is het Madame Curieplein, een pleintje tussen de Mariottestraat en de Ohmstraat, dat in 2002 heringericht is.
Studeren
Maria Skłodowska werd op 7 november 1867 geboren in Polen, dat in die tijd onder Russische bezetting stond. De familie Skłodowska was van oude Poolse adel, maar sterk verarmd. Maria deed het goed op de middelbare school en wilde graag doorleren, maar in Polen mochten vrouwen niet naar de universiteit. Maria maakte een afspraak met haar zus Bronia: Bronia zou eerst naar Parijs gaan om medicijnen te studeren, terwijl Maria een baan zocht als lerares. Zo kon Maria bijdragen aan de studie van Bronia. Als Bronia eenmaal arts was, zou zij Maria helpen om haar studie te betalen.
Radioactiviteit
In 1891 kon Maria naar Parijs verhuizen om scheikunde, natuurkunde en wiskunde te studeren aan de Sorbonne Universiteit. Voor haar promotie deed ze onderzoek naar uraniumstralen. Ze ontdekte dat deze stralen een eigenschap zijn van de atoomkern en noemde ze ‘radioactiviteit’. Samen met Pierre Curie, met wie ze in 1895 trouwde, deed ze daarna als eerste systematisch onderzoek naar radioactiviteit. Op 25 juni 1903 verdedigde ze aan de Sorbonne haar proefschrift over radioactiviteit, het eerste proefschrift in de natuurkunde dat geschreven was door een vrouw.
Nobelprijzen
In 1904 kreeg ze, samen met Henri Becquerel en Pierre Curie, de Nobelprijs voor Natuurkunde voor de ontdekking van en hun onderzoek naar radioactiviteit. In eerste instantie waren alleen Becquerel en Pierre Curie genomineerd voor de prijs. Pas toen Pierre liet weten dat hun ontdekkingen voor een groot deel de verdienste van zijn vrouw waren geweest, werd ook zij genomineerd. Na het overlijden van Pierre werd Marie, zoals ze in Frankrijk heette, in 1906 benoemd tot lector aan de universiteit. Hiermee was zij de eerste vrouwelijke hoogleraar aan de Sorbonne. In 1911 ontving ze de Nobelprijs voor Scheikunde voor haar ontdekking van de elementen polonium en radium, en voor haar onderzoek ernaar.
Verf en lippenstift
Tijdens de Eerste Wereldoorlog hielp Marie aan het front, door met zelf ontworpen mobiele röntgenapparatuur botbreuken van soldaten te behandelen. De gevaren van radioactiviteit waren indertijd nog niet bekend. Marie droeg haar materialen vaak gewoon in haar handtas, en fabrikanten verwerkten radium in verf en lippenstift. Pas rond 1925, toen vooral vrouwen misvormingen kregen aan lippen, kaken en vingers, werd duidelijk hoe gevaarlijk radioactiviteit is. Marie Curie stierf in 1934 aan leukemie. Haar ziekte werd vrijwel zeker veroorzaakt door de grote hoeveelheid straling waaraan ze tijdens haar werk is blootgesteld. Haar dochter Eve schreef een biografie over haar moeder, getiteld: Madame Curie.
Tekst en foto: Annemarie Piersma
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.