Columnist, kunstenaar, levensgenieter en markante wijkbewoner
Frans schreef voor de KonkreetNieuws tussen 2015 en 2020 precies 21 columns over een schat aan onderwerpen. De Ovonde, Kouwe Kak, Loksen (duiven lokken), Haagse Bluf (over al die Engelstalige benamingen in de stad), Week van de liefde (leidend tot een stotterend hoogtepunt), Ouderdom komt met gebreken, Erfpacht, Onder de brug, YOUTOO, De Sjaak, Het wordt koud in Den Haag en… hij eindigde zijn bijdragen met de column ‘Krimp’ over de gestage teloorgang van het mannelijk geslacht.
Cursus Frans in de slaapkamer
Ze waren altijd goed voor minstens een glimlach en vaak een schaterlach. Zelf vindt hij de column van december 2019 onder de titel ‘Cursus cursus kiezen’ de leukste. Nou, die plaatsen we dan nog een keer in deze editie. “Daar heb ik het hardst om moeten lachen samen met mijn vrouw. ‘Frans in de slaapkamer’ was een van die cursussen en daar was geld mee te besparen, want die kon ik zelf wel geven.”
De carrière van Frans als columnist
Een gesprek met Frans waaiert altijd alle kanten uit. Je moet goed opletten als interviewer, want anders mis je net de humorvolle anekdotes die hij als pepernoten rondstrooit. Frans was tot 1990 samen met zijn broer Jan loodgieter. Aanvankelijk in dienst van een firma, maar later voerden zij hun eigen bedrijf vanuit de werkplaats in de Hendrik van Deventerstraat. Frans en Jan maakten samen heel wat zeefdrukken van Haagse stadsgezichten, waaronder de beroemde prenten van een aantal Haagse stadskoffietenten.
Koffietenten
De broertjes De Leef stelden in 1999 in samenwerking met anderen een tentoonstelling samen voor het Volksbuurtmuseum met een boekwerk vol prenten en foto’s van die koffietenten. Voor het eerst werden deze unieke Haagse horecagelegenheden goed gedocumenteerd met foto’s en bijbehorende teksten. Dat was het moment dat hij begon te schrijven. “Mijn eerste verhaaltje ging over het koffiehuis aan de Suezkade onder de titel ‘Shafteman’, een staande uitdrukking van de uitbater van die tent. Ik was er drie weken mee doende om het bij te slijpen. Had ook nog wat last van mijn dyslexie.” Het verhaal viel in de smaak bij zijn collega’s en Frans kreeg lol in het schrijven. Mensen als Sjaak Bral en Robert-Jan Rueb moedigden hem aan hiermee door te gaan. Hij schreef er nog een paar voor dit boekwerk en zo werd hij schrijver van ‘stukkies’. Vanaf 2000 schreef hij onder het pseudoniem ‘Bleek’ columns in de Straatkrant. Veertien per jaar. Dat was nogal wat. Hij ging als een speer aan de gang en zo had hij er al gauw zeven in voorraad. Helaas duurde deze samenwerking niet zo lang. Er ontstond een conflict over woordgebruik: ‘godbetert’ was niet acceptabel, vond de redactie. “Van mijn teksten moet je afblijven!” vond Frans en daarmee eindigde dit avontuur.
Van Bleek naar Frans
De wijkkrant Konkreet (voorganger van de huidige KonkreetNieuws) wilde hem graag hebben als opvolger van een vertrokken columnist. Frans wilde wel, maar onder het pseudoniem Bleek. De redactie wilde dit niet, dus dan maar even niet. Marcello van de Factory aan de Emmakade maakte weer de columnist in hem wakker, toen hij Frans vroeg om een column over 1 jaar na Nine Eleven te maken voor een expositie over dit thema. “Je moet weer gaan schrijven, anders doe je het nooit meer,” zei Marcello. Aldus gedaan en daarna onder eigen naam toch de column in Konkreet. Hij kreeg er weer plezier in en heeft er voor die krant zo’n 43 geschreven. Hij herinnert zich nog de column ‘Parkeerparanoia’ over een buurman die door de straat bleef rijden tot hij een plekje voor de deur vond.
Een goede column
Frans was lid van het Haagse columnistenplatform, met onder andere Adriaan Bontebal, Sjaak Bral en Robert-Jan Rueb. Met optredens in theater Branoul en met een eigen site. Waar een goede column aan moet voldoen? “Je moet eerst een goed onderwerp hebben, met de eerste zin til je de lezer het verhaal in en aan het einde een liefst onverwacht plot.”
Big Shoppers
Frans is onlangs verhuisd naar Waldeck. “Nou, het bevalt goed daar. Het valt me op dat de buurt daar heel wat schoner is dan rond de Fahrenheitstraat. Die troep rond die containers voor de AH werd blijkbaar alleen opgeruimd als ik daarover met een column bezig was. Een paar keer per week kom ik nog in mijn atelier in de wijk, maar dat zal ook niet zo lang meer duren. Heb trouwens nog een leuk project op Facebook met ‘Big Shoppers’, geïnspireerd op Sigmund van de Volkskrant met zijn strip over die vrouw in boerka met de Dirk van de Broek big shopper. Je moet maar eens kijken. Ik doe dit samen met een vrijwilligster van Pulchri, Mirjam Alexi.”
We bedanken Frans voor al zijn humorvolle columns. We missen ze nu al!
Tekst: Aad van Schie
Foto: John Martienus