Het Regentessekwartier is, grofweg gezegd, ontstaan tussen de jaren 1885 en 1910. Vanaf 1906 wordt begonnen met de bouw van het Valkenboskwartier. De jaartallen op verschillende gevels in de wijk laten zien hoe dat bouwproces van Koningin Emmakade tot Valkenbos vorderde.
Eind 19e eeuw
Vlakbij de Koningin Emmakade meldt het jaartal op de gevel van Weimarstraat 4 nog steeds het bouwjaar: 1890. Uitgaande van de jaartallen op de gevel is Koningsplein 3-4 gereed in 1891. Aan beide zijden van de Weimarstraat, hoek Suezkade wordt de bezoeker herinnerd aan het bouwjaar: 1893. Veel panden aan het Regentesseplein zijn, getuige de jaartallen op de gevels van nummer 220 en 225, gebouwd in 1899. De panden aan de Regentesselaan nummer 30, 43 en 115 dateren uit 1896. Beeklaan 390 meldt als bouwjaar 1899 en de Marconistraat 30 in het Valkenboskwartier stamt blijkbaar uit 1907.
Neorenaissance
Op het einde van de 19e eeuw is in de architectuur de neorenaissance populair. Aannemers, bouwkundigen of ingenieurs van de Dienst Gemeentewerken grijpen voor de wat chiquere projecten graag terug naar de bouwstijl uit de 16e en 17e eeuwse Nederlandse renaissance. En hoe dichter bij ‘het zand’ hoe uitbundiger. De neorenaissance kun je gemakkelijk herkennen aan het gebruik van rode baksteen, de erkertjes, de balkons, de uitbundige versieringen, de horizontale witte lijnen die de gevel in vlakken verdelen, het siermetselwerk boven de raampartijen, en niet te vergeten de torentjes. Kijk naar de gevels aan de Regentesselaan 15-39 en je ziet de bouwkundige mogelijkheden van de rijke neorenaissance.
Kasteel
Om de gehele neorenaissance gevelwand nog meer cachet te geven, werden de hoekpanden voorzien van paviljoens, torentjes, vaak op een uitstekend gedeelte van de gevel: het hoekkamertje kreeg niet meteen een dakje, maar er verschenen allerlei elementen boven elkaar: ombouw, pilaartjes, uivormige bekroning, koepeltje, windwijzer: een beetje r.k. kerk zou er jaloers op wezen. Deze zuiver architectonisch-esthetische ornamenten gaven, ook voor de bewoner midden in het blok, het idee in een – renaissancistisch – kasteel te wonen.
Onderhoud
Maar houten constructies zoals deze torentjes, vergen het nodige onderhoud, met als gevolg dat nogal wat van die Haagse neorenaissance hoektorens in de loop der jaren zijn verdwenen, zoals het torentje op de hoek van de Franklinstraat en de Regentesselaan. Het is terecht dat het Regentessekwartier behoort tot een van de gemeentelijke beschermde stadsgezichten. Het zou nog mooier zijn als het eerste gedeelte van de Regentesselaan, onder andere vanwege die torentjes, tot ‘gemeentelijk monument’ wordt verheven.
Tekst en foto’s: Piet Vernimmen
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.