In het Kunstmuseum is tot 10 mei de tentoonstelling ‘Breitner vs Israëls – vrienden en rivalen’ te zien. Gedurende hun gehele carrière hebben George Hendrik Breitner (1857-1923) en Isaac Israëls (1865 – 1934) elkaar bewonderd, benijd en geïnspireerd. Die carrière begon in Den Haag, en voor Breitner is dat begin deels verbonden met de Beeklaan.
Heggen, tuintjes, vaarten en prachtige luchten
Het gebied rond de Beeklaan was eind 19e eeuw een geliefde plek voor schilders. Een artikel in Elseviers Geïllustreerd Maandschrift uit 1913 over de schilder C.A. van Waning beschrijft dat beeldend: “De Beeklaan en omgeving was in de periode rond 1885 een kolonie van jonge artisten. Van Waning en Akkeringa waren de ontdekkers en pioniers van die mooie omgeving van duinen, heggen, tuintjes, vaarten en prachtige luchten. Spoedig daarna kwamen zich daar ook Breitner, Van Thol, De Zwart en andere jonge kunstenaars vestigen en in die afzondering ver van het stadsgewoel en van de kunstbedervende bouwerij, bestudeerden zij het hollandsch duinlandschap in zijn schoonste effecten.”
Het café van Schrijver
De genoemde ‘kolonie van jonge artisten’ kwam bijeen in café Stadwijk, oftewel ‘Het café van Schrijver’. “Dicht in de buurt op het begin van de Beeklaan van den Loosduinschen weg komende, vond men (rond 1885) het bij de oude Hagenaars welbekende café Schrijver waar een goede dansgelegenheid was in de groote zaal (…..) In den grooten tuin achter het café bestond gelegenheid om zich met elkaar op ongezochte wijze een ogenblik op meer intieme wijze te onderhouden”, aldus een artikel over Haagse koffiehuizen in het jaarboekje van Die Haghe uit 1907. Mooi omschreven, maar waar stond dat café?
Van café tot pastorie
In 1898 kocht de katholieke kerk een perceel aan de Beeklaan van Gerard Schrijver, om hier een kerk en pastorie te bouwen. Het jubileumboekje ‘Haagse Agnesgemeenschap 1899-1999 vermeldt: “Het betrof een laag gebouw, een theetuin en het woonhuis van de eigenaar, een klein herenhuis met verdieping en nog zo’n 400 vierkante meter bouwgrond. Dit stuk grond omvatte Beeklaan 52 t/m 94, een deel van de huidige Noorderbeekstraat en de De Gheijnstraat (nr. 131 t/m 165)”. De kunstschilders hadden hun atelier op de eerste verdieping van het café. De sporen van hun verblijf waren bij de overname nog duidelijk zichtbaar…
Rustende Cavalerie
In elk geval één schilderij van Breitner herinnert aan deze periode: ‘Rustende Cavalerie bij de Beeklaan / Loosduinen’ (1885). Tot zover deze speurtocht. Weet u meer over deze boeiende geschiedenis? Reacties naar weimarchief@gmail.com
Afbeelding: Venduehuis der Notarissen/ HGA
