Ossip op het Newtonplein

Op het Newtonplein staat het standbeeld van Descartes, en niet van Newton, zoals menigeen denkt. En de 11 beelden op het Newtonplein zijn van Ossip, niet van Ossip Zadkine, maar van de Hagenaar Ossip Snoeck. Zoon van Jan Snoeck. Jan Snoeck, de beeldhouwer die een jaar geleden overleed, is bekend door zijn kleurrijke, vrolijk stemmende keramische beelden. Zoon Ossip is een minder vrolijk kunstenaar. Moet je bij de tien liggende patiënten van Jan bij de ingang van het Westeinde Ziekenhuis altijd even glimlachen (vooral die eigenwijze gele patiënt is daar verantwoordelijk voor), bij het werk van Ossip voel je je vaak ongemakkelijk.

De Margriet en de Libelle

Ossip (1952) volgt een tijdlang een mts-opleiding en is als kunstenaar autodidact. In zijn beginperiode maakt hij veelkleurige collages in gemengde technieken. Maar het succes van Ossip komt vooral door zijn bewerkte foto’s: opgeblazen vage afbeeldingen van figuren. En die afbeeldingen bewerkt hij dan. Ossip: ”Ik kan absoluut niet tekenen. Ik haal mijn figuren uit de Margriet of de Libelle, dat soort bladeren. En dan knip ik eraf wat me niet bevalt en plak erbij, waarvan ik denk dat het leuk is. Het lijkt simpel, maar het is een lastig beroep: je probeert iets naar boven te brengen wat je voelt, maar wat je nog gestalte moet geven. Waar de beelden vandaan komen, dat blijft een wonder.”

Hekwerk

In 1987 wil de stad het Newtonplein verfraaien en de commissie Beeldende kunsten kiest, samen met een bewonerscommissie, uit 71 kunstenaars voor Ossip. De opdracht is een werk te maken waarbij het hekwerk het verbindende element vormt. Hij maakt voor het Newtonplein dertien beelden. De eerste drie verschijnen juli 1988 in de stad ter gelegenheid van de kunstroute van de Nieuwe Haagse Salon, maar in 1988 heeft Descartes op het plein gezelschap van een bonte verzameling gekleurde figuren: de grootste is 200 cm, de kleinste 80 cm.

“Het zal me benieuwen”

De beelden zijn 1 cm dik en van thermisch verzinkt plaatstaal beschilderd met twee componenten autolak. Tijdens de opening zijn de buurtbewoners nogal sceptisch “Die blijven geen week staan”, “Binnen een dag staan ze vol graffiti”, “Nou, het zal mij benieuwen hoeveel we d’r over een maand nog hebben!” Die reacties temperen ietwat het enthousiasme van Ossip: “Ach, als ze er een snorretje bijtekenen, is dat geen probleem. Het mag er best uitzien als gebruikt speelgoed.” Maar de buurt was te somber: anno 2019, dertig jaar later staan ze er nog. In elk geval elf.

Bizarre figuren

Een vrolijk dansend stel waarvan de man een sigaar rookt en zij een palm op het hoofd draagt. Bij een ander beeld mist de man een neus, weer een ander heeft een vogelkop en we zien ook ergens een banaan op het hoofd. Een ander leest een ‘vreemde’ krant en een groen hoofd doet handstand. Eentje springt curieus over een hekje. En dan nog die figuur met open hoofd. Ossip: “Het zijn allemaal beetje bizarre figuren: beetje circusartiesten, wezens zonder diepte”.

Zie ook Close Up, gemiste programma’s februari 2019. Ossip.