Als Willem III overlijdt in 1890, is zijn dochter Wilhelmina 8 jaar en Emma treedt op als Regentes. Willem III had de monarchie niet bepaald populair gemaakt en had nauwelijks contact met het volk. Het is onweerlegbaar Emma is geweest die ervoor zorgt dat de Oranjes na 1890 weer in aanzien komen.
Kerk en plein en monument
Emma wordt op ‘haar’ Regentesseplein geëerd met een koninklijke gedenknaald van maar liefst tien meer hoog. En van 1901 tot midden jaren 70 uit de vorige eeuw staat op de plek waar nu een architectonisch wangedrocht de wijk ontsiert, zelfs een Hervormde ‘Regentessekerk’, een kerkgebouw met een ‘koninklijke bank’ en enkele mooie Jugendstilkenmerken
Obelisken
Midden op het Regentesseplein hebben we dan de obelisk. Obelisken verwijzen door hun verticale opzet en puntige bovenzijde naar het goddelijke, het hogere of het eervolle.
In de 18e en 19e eeuw worden obelisken in Nederland behoorlijk populair en hier in de omgeving staan er nog twee. Op Scheveningen staat vlak naast eindpunt lijn 11 de obelisk ter nagedachtenis aan het vertrek en de aankomst van de Oranjes (in resp. 1795 en 1813). En in Rijswijk staat de Rijswijkse Naald, een obelisk ter nagedachtenis aan de Vrede van Rijswijk (1697).
Het Emma-monument is in 1898 ontworpen door Abraham Odé. Een van zijn leerlingen aan de Polytechnische School te Delft, A. F. Gips, vervaardigt het beeld in 1905, enigszins aangepast aan de mode van die tijd, de art nouveau, zoals je kunt zien aan de bloemenslingers en aan de kleding.
De basis
Nogal wat obelisken zijn saai en strak, passend bij de klassieke vormentaal van de 19e eeuw, maar die op het Regentesseplein is rijk vormgegeven. Onderaan een brede basis van 3,5 bij 3,5 meter, met op elke hoek een mini-obeliskje van 1.20. Zware kettingen verbinden de paaltjes met elkaar en beschermen het geheel. Daarna komt er een taps toelopende basis van ongeveer 1.80 hoog met daarop aan de voorzijde in mooie, scherpe letters ‘Aan Hare Majesteit EMMA Koningin Regentes der Nederlanden’ en aan de achterkant, op dezelfde hoogte de tekst: ‘Regentschap – 17 november 1890 – 31 augustus 1898.’
Onze obelisk
Dan krijgen we na een tussenstukje van ruim een halve meter, de feitelijke obelisk. Niet een gedenknaald uit één geheel, met kunst en vliegwerk uit Egypte overgevlogen, maar een samengestelde obelisk uit zeven stukken. De onderste twee zijn het langste. Dan vier kortere en de bovenste lijkt het kortst, maar daar zit die piramidepunt op. Die twee langste delen zijn exact even hoog als de vrouwenfiguur van voet tot uitgestoken rechterhand. Ze verdelen de vrouwenfiguur in twee stukken. Ze begint trouwens een behoorlijke barst te vertonen die loopt van rechts bij haar hals tot aan haar middel.
Elegantie
De dame heeft de blote voeten in sandalen, een lang loshangend, gracieus gewaad, de rechterhand met een palmtak omhoog en de linkerhand bijna stoer in de zij. Een mooie combinatie van zelfverzekerdheid en elegantie. Haar gezicht heeft een uitstraling die nog het meeste lijkt op die van Antoinette Scheulderman, een van de vaste tafeldames bij ‘De Wereld Draait Door’.
Portret
Het uiteinde van de tak in haar rechterhand eindigt qua hoogte in het midden van het bronzen portret van Emma. Emma kijkt naar links, tevreden en vriendelijk. Ze heeft een hoofddoekje en een bescheiden kroontje op het hoofd. ‘EMMA KONINGIN REGENTES’, staat in de rand in brons aangegeven. Aan de achterzijde staat op dezelfde hoogte het familiewapen van Emma. Het blok erboven heeft een kroon met daaronder een bloemenkrans, een zogenoemde guirlande, die aan alle vier de zijden doorloopt. Aan de zijkanten lopen de linten zelfs omlaag door tot het middel van de vrouwenfiguur.
Oranje
Het is niet Emma zelf die is afgebeeld en ook niet Wilhelmina. De prachtige dame staat symbool voor de nieuwe bloei die Emma aan de Oranjedynastie schonk. Het palmentakje had ook een takje van een appelboom kunnen zijn, net zoals die bloemen in de guirlandes wel erg lijken op de appeltjes van Oranje.
