Op het Kepplerplein staat sinds 1987 een bijzonder beeld; een zuil op een bol voetstuk met daarbij twee halve bollen in een ellips. Mij deed het altijd aan een fallus denken, maar nu ik weet wat het voorstelt, zie ik dat niet meer.
Het beeld, de zogenaamde Pik van Rick, is gemaakt door Rick Koren (1955). Hij bedacht het werk nadat hij de lege plek bezocht waar een huizenblok was afgebroken. Geïntrigeerd door de wetenschappers achter de straatnamen die hier samenkomen vond hij Keppler fascinerender dan Newton en Franklin. En zo ontstond dus het Kepplerplein.
Johannes Keppler (1571 – 1630) is vooral beroemd om zijn berekeningen van de planeetbewegingen. Hij formuleerde die in de ‘Wetten’ die naar hem zijn vernoemd.
Deze wetten stellen dat de planeten niet in cirkels rond de zon draaien zoals men toen nog dacht, maar dat de planeetbanen ellipsvormig zijn. Bovendien varieert de snelheid van de planeten. Dat is wat het Monument aan Keppler laat zien.
Wanneer de planeten dichter bij de zon staan leggen ze dezelfde afstand sneller af dan wanneer ze zich verder van de zon bevinden. Hieruit volgt de zogenaamde perkenwet, die een fraaie wiskundige figuur oplevert die Rick Koren in het oppervlak van het plein heeft aangebracht. Op de plek van de zon staat de zuil, met twee smalle ramen. Aanvankelijk scheen daar ’s avonds licht uit, maar dat heb ik al lange tijd niet meer zien branden. Het zou fraai zijn als dit weer wordt hersteld. De witte marmeren driehoeken vormen zo de zogenaamde perken. (zie hieronder). De bollen en de ellips met pijlen zijn van messing, een verwijzing naar het gebruik van dat metaal in oude instrumenten.
De perkenwet:
Wanneer een planeet in dezelfde tijd van A naar B gaat als van C naar D, zijn de grijze oppervlakken even groot
Laat ik besluiten door te melden dat het leven en werk van Keppler zeer interessant zijn en prachtig beschreven in de roman Kepler uit 1981 van John Banville. Het boek speelt zich af tegen de achtergrond van Praag rond het jaar 1600.
Maurits Burgers
Maurits Burgers, kortweg Maup, is beroepswandelaar en professioneel stadsliefhebber. Volg zijn wandelingen op wandelenmetmaup.nl of via Facebook.com/WandelenMetMaup
