Op 25 september 2007 bespreekt een groepje bewoners van de Galileistraat het idee van een stadstuin en vier jaar later al, op 18 juni 2011, wordt stadstuin Emma’s Hof feestelijk geopend. Emma’s Hof, een tuin van 1700m2 blijkt een enorm sociaal succes en wordt alom geroemd als voorbeeld van een geslaagd burgerinitiatief.
Hoe anders vergaat het de bewoners van de Hendrik van Deventerstraat die al sinds het jaar 2000 (!) jaren ijveren voor een stadstuin van 1120 m2 op het terrein van de speelplaats achter het schoolgebouw van de voormalige Prins Willemschool aan de Hendrik van Deventerstraat 43. Een verschil tussen burgerinitiatieven voor een stadstuin kan om meerdere redenen werkelijk niet groter zijn.
Prins Willemschool
In het dichtbebouwde Valkenbos opent in 1917 de Nederlands Hervormde Gemeente de Prins Willemschool aan de Hendrik van Deventerstraat. De school heeft een goede naam in het Haagse onderwijsland; in 1956 wordt de speelplaats uitgebreid en in 1977 wordt de school grondig gerenoveerd. Maar elf jaar later, in 1988, valt het doek.
Paradijselijke tuin
Het gebouw wordt vanaf 1988 gebruikt door de Stichting Basisopleiding Imam Nederland, die voorheen in een woonpand aan de Beeklaan zat. In het jaar 2000 dient een groep bewoners bij het stadsdeel en bij de gebruikers een voorstel in om van de speelplaats (inmiddels een opslagplaats voor troep, puin en afval) ) een stadstuin te maken. Niet zomaar een tuin: nee, een Djanna, een paradijselijke tuin, gebaseerd op de tuinen van Lahore. Een tuin die de sociale cohesie tussen de wijkbewoners bevordert, een tuin die de gebruikers van het gebouw en de buurtbewoners met elkaar verbindt. De gesprekken tussen de gebruikers en de buurtbewoners lijken telkens hoopvol, maar uiteindelijk gebeurt er na elk gesprek helemaal niets.
In 2013 koopt de Stichting Jamia Madinatul Islam het schoolgebouw en de conciërgewoning en dus ook het speelterrein. Op een gegeven moment komt er zelfs een cheque van 5000 gulden van een Haags bouwbedrijf voor speeltoestellen. Maar een jaar van maandelijkse besprekingen levert geen speelterrein op. In 2015 vraagt de Stichting Jamia een sloopvergunning aan voor een deel van het gebouw. Verder maakt zij bekend dat de speelplaats een parkeerplaats wordt, dat het pand geschikt gemaakt wordt voor de huisvesting van een aantal (interne) studenten, en dat er een in- en uitrit komt…naar de speelplaats – die dan meteen parkeerplaats wordt!
Bezwaarschriften
De bestemming van het pand is schoolgebouw. Een groep bewoners diende dan ook bezwaarschriften in toen de plannen van de Stichting veel en veel omvangrijker bleken dan in het begin werd gezegd: het bleek te gaan om een internaat voor 150 studenten, een parkeerplaats, en drukkerij, een rechtbank en een bibliotheek – en dat al met internationale allure. Dat is voor deze dichtbebouwde wijk wel erg veel. En dat de speelplaats een parkeerplaats zou worden, zou het einde van de tuin betekenen.
Jacqueline van Baaren, een van de bewoners:”Wij hebben een bezwaarschrift ingediend en voor wat betreft het internaat en de parkeerplaats hebben we gelijk gekregen. Die komen er dus niet. Maar de Stichting is in hoger beroep gegaan en nu volgt 16 januari een zitting bij de bestuursrechter.
Dromen
“Het gaat ons absoluut niet om dat er een Islam Koranschool in komt. Met de ING of SHELL zouden we dezelfde bewaren hebben. Wij voelden ons gedwongen om een officieel bezwaarschrift in te dienen. Ons streven is niet om zoveel mogelijk bezwaarschriften in te dienen tegen de Stichting Jamia. We willen als bewoners samenwerken. Samenwerken met de gemeente, met het Stadsdeelkantoor, met de Stichting Jamia.”
Een tuin van elfhonderd vierkante meter staat de bewonersgroep voor ogen. Een paradijselijke tuin voor de buurtbewoners en hun kinderen,voor de ambtenaren van het direct aangrenzende Stadsdeelkantoor én voor de gebruikers van de Koranschool. Daar dromen ze van, nu al 16 jaar….
Jamia Madinatul Islam
Over het terrein achter het opleidingsinstituut spreken we met de heer Dielshad Kallan, secretaris van de Stichting Jamia Madinatul Islam. De heer Kallan: “Laat me maar meteen met de deur huis vallen. Wij willen graag in gesprek over dat terrein, met de buurt, met de gemeente, met iedereen. Altijd.”
Jamia Madinatul Islam is een particuliere stichting. “We zaten eerst aan de Beeklaan en bestaan nu 33 jaar. De Stichting kocht het schoolgebouw plus speelplaats van de Gemeente al in 1983. We zijn geen moskee, maar een opleidingsinstituut. We hebben een basisopleiding Islam, we leiden op tot Schriftgeleerde, tot het goed kunnen reciteren van de Koran Enkele opleidingen duren 7 jaar en we hebben zowel mannen als vrouwen als student. Nederlandse en vooral Haagse moskeeën zijn onze klanten; we zijn met onze imamopleidingen in dienst van die gemeenschap. We hebben nu pakweg 250 studenten waarvan 100 vrouwen. We staan midden in de maatschappij en zijn gericht op de huidige Nederlandse samenleving. De teksten uit de Koran vertellen ons iets, maar je moet die teksten lezen in de context van die tijd en je moet ze interpreteren in de context van de huidige maatschappij.
De parkeerplaats
“In onze bestuursvergaderingen hebben we, naast de actualiteit, drie vaste punten op de agenda staan. Ten eerste de Surinaams-Pakistaanse gemeenschap en de moskeeën, want dat zijn onze klanten. Een tweede vaste punt zijn de contacten met VOORWelzijn, het IPS, het Stadsdeel en de gemeente; we willen in de maatschappij, in dit stadsdeel actief zijn. Een derde vaste punt op onze agenda is de buurt, wijk waar we nu zitten.
Voor onze gemeenschap is goed onderwijs in een goed gebouw belangrijk. Een klein aantal, maximaal 20, studenten, overnacht hier in verband met de lestijden: we starten vroeg en de lessen eindigen pas ‘s avonds laat. Over ons terrein willen we al jaren met de wijkbewoners een constructief gesprek waar de belangen van zowel de bewoners als van onze Stichting aan bod komen. Vanaf het allereerste begin stond ons een gebied voor ogen waar onze bezoekers/ gebruikers konden parkeren en waar onze studenten en wijkbewoners konden recreëren. Om een of andere reden verloopt de communicatie met een wijkbewoners erg moeizaam. Ook de gesprekken onder leiding van door de Gemeente ingezette bemiddelaars hebben geen resultaat opgeleverd.
Het is een dichtbevolkte wijk en we willen de wijkbewoners niet nodeloos tot last zijn. In 2014 hebben we vergunning vanuit de gemeente ontvangen voor onze logiesmogelijkheden en voor de parkeerplaats. Over beide punten hebben we vooraf uitgebreide gesprekken gevoerd met de wethouder, Joris Wijsmuller.”
Bezwaarschrift
Enige tijd geleden heeft een groep directe buurtbewoners een bezwaarschrift ingediend en nu blijkt dat het internaat en de parkeerplaats niet past binnen het bestemmingsplan. In feite is wethouder Joris Wijsmuller, teruggefloten door de bezwaarcommissie. Stichting Jamia Madinatul Islam heeft beroep aangetekend en op 16 januari dient de zaak voor de bestuursrechter.
En nu?
“Wij vinden het vervelend en vooral jammer dat een open gesprek met een groep buurtbewoners niet mogelijk is gebleken en dat nu alles juridisch wordt beslist. Onze plannen voor de parkeerplaats zullen we hoogstwaarschijnlijk bij moeten stellen. We hebben in gesprekken met de gemeente eerder al aangegeven dat we ook akkoord gaan met minder parkeerruimte en meer groen, als we daarmee een aantal bezwaren zouden kunnen wegnemen. Àls daar de bezwaren tenminste liggen. Als onze gewenste samenwerking met de buurt niet mogelijk is, dan kunnen we ook niet komen tot een gezamenlijke tuin. Zoals het er nu voor staat, denken we aan een klein aantal (of zelfs helemaal geen) parkeerplaatsen en een afgesloten recreatieve groene ruimte voor onze studenten en onze bezoekers.”
Als de rechter moet spreken,
zijn er kansen gemist
Verslag van de zitting van de meervoudige Raadskamer
Op maandag 16 januari dient voor de meervoudige Raadskamer in het Paleis van Justitie een bezwaarschrift van Stichting Jamia Madinatul Islam tegen de Gemeente Den Haag over het intrekken van de vergunning voor logies en parkeren. Aanwezig zijn vertegenwoordigers van de Imamopleiding, van de gemeente en een aantal bewoners uit de Hendrik van Deventerstraat.
Logies
De rechter probeert eerst helderheid te scheppen rond de aanvraag van de eisende partij en de historie van de vergunningsverlening en het intrekken van de vergunning door de Gemeente. De Gemeente meldt hierbij dat ‘eerst via deze procedure helder naar voren komt met name via de tekeningen, wat al praktijk was alvorens daar toestemming voor was’. Het gaat dan met name om de logiesfunctie. Enige bewoners geven aan dat er in feite sprake was van illegaal gebruik. De eisende partij bestrijdt dit. De gemeente geeft aan dat de gebruiksplannen geleidelijk groter geworden zijn en dat daarover tussen partijen geen gesprek geweest is.
De rechter wijst op de beleidsvrijheid van de gemeente om in het kader van de zogenaamde Kruimelregeling ruimere gebruiksmogelijkheden toe te staan. Hier wil de gemeente niet op ingaan. Zij houdt vast aan de nu gewijzigde bestemming van het pand tot onderwijsinstelling en niet meer. Dus zoals het in het recent vastgestelde Bestemmingsplan ReVa beschreven staat.
Parkeren op binnenterrein
Een ander belangrijk onderdeel van de plannen van de Imamopleiding is het realiseren van minimaal 38 parkeerplaatsen op het oude schoolplein c.q het binnenterrein. Nu ontspint zich in de rechtszaal een ingewikkelde dialoog over ‘onaanvaardbare parkeerdruk en toename van vervoersbewegingen.’ De raadslieden van de Stichting geven aan dat als de parkeerdruk zo groot is als geschetst, het toch beter is om op eigen terrein zorg te dragen voor het parkeren voor de bezoekers. Enige bewoners maken hun bezwaren duidelijk rond de toename van verkeer rond de door de school gerealiseerde ingang. Ook vreest men voor toename van de luchtvervuiling op het binnenterrein. Een bewoner blikt zelfs terug naar het eerste kwart van de vorige eeuw, toen dit gebouw nog een lagere school was voor de wijk. Tja, auto’s waren er toen ook nog niet. De raadslieden van de Stichting houden op de vraag van een bewoner vol, dat parkeren in de nabije garage onder de AH geen optie is. Kortom, ook op dit punt lijken weinig compromismogelijkheden aanwezig. Op vraag van de rechter houdt de Gemeente vast aan het ‘niet toestaan van parkeren op het binnenterrein.’
Hoe verder?
De voorzitter van Jamia Madinatul Islam geeft nog aan dat hij altijd bereid is tot nader overleg met partijen om er uit te komen. De rechter sluit de zitting met de mededeling dat er binnen 4 tot 6 weken uitspraak gedaan zal worden. De uitkomst is op voorhand niet te geven, maar de kan sis groot dat de Gemeente en daarmee de bewoners in het gelijk gesteld zullen worden. Zijn de problemen voor de school en de wijk daarmee opgelost? De redactie waagt dit te betwijfelen. Het door de buurt zo gewenste gebruik van het ‘schoolplein’ als buurttuin is verder weg dan ooit waarschijnlijk. En of het rustig wordt rond dit onderwerp en rond dit gebouw in de Hendrik van Deventerstraat is ook maar de vraag.