Op 3 december vond in De Nieuwe Regentes een bijzondere bijeenkomst plaats over actief burgerschap. Jim Diers uit Seattle, de grote voorman van deze beweging gaf een vitale lezing voorzien van fraaie beelden.
Jim is al 37 jaar actief op het gebied van ‘participatieve democratie’, met burgers van onderop de samenleving verbeteren. “Wie weten beter dan de mensen in de buurt zelf wat belangrijk is voor een goede gemeenschap?” is zijn motto. Hij is ooit begonnen als opbouwwerker en toen door de stad Seattle in het noordoosten van de VS als hoofd van het departement voor wijken benoemd. Uitgangspunt was om op een zo laag mogelijk niveau, samen met de mensen, vorm te geven aan verbetering en vernieuwingen van de wijk. Een stoet van voorbeelden uit Seattle, uit Australie en Nieuw-Zeeland kwam in een hoog tempo voorbij.
De praktijk
Jom toonde een project waarbij in een verpauperde buurt zonder winkels rond een viaduct uiteindelijk weer leuke winkels, door wijkbewoners zelf opgezet, ontstonden. De start was het beplakken van de kale muur van het viaduct met illustraties van leuke winkels: ijssalon, kledingshop, koffiebar, handwerkshop enz. Uiteindelijk werden die afbeeldingen werkelijkheid. In een ander verhaal werd een verwaarloosd parkje met gigantische bomen omgebouwd tot een gemeenschapspark waar bewoners picknickten, musiceerden en speelden. En ze beheerden en bewaakten het park zelf. Het sociaal onveilige parkje groeide uit tot een feestelijk buurtpark. En dat terwijl de gemeente aanvankelijk van plan was de bomen te ruimen.
De ABCD-methode
Steeds begon het veranderingsproces met het vormen van een sterk netwerk vanuit de burgers zelf. Plannen maken en een budget krijgen om die plannen uit te voeren en zelf veel van de uitvoering ter hand nemen. Dit heet de ABCD-methode: Asset Based Community Development: systematisch trainen van burgers om zelf vorm te geven aan oplossingen van problemen, beter nog het creëren van nieuwe kansen in de eigen wijk.
De beste plannen komen van onderop
Jim is een krachtige, innemende persoonlijkheid die zijn verhalen vol enthousiasme de zaal in slingert. Het woord ‘burgerkracht’, het enig Nederlandse woord dat hij het veel power uitsprak, kwam regelmatig naar voren. Jim is er overtuigd van dat de beste plannen van onderop komen. Ook in Nederland heeft hij veel aanhang onder meer van de organisatie Rode Wouw, die samen met de Hogeschool in Sittard een Post HBO opleiding heeft gerealiseerd, gebaseerd op het werk van Jim. In Deventer is de wijk Voorstad Oost van probleemwijk in vier jaar tijd in een ‘daar wil ik zijn’ wijk veranderd via deze aanpak. Gangmakers en veranderaars helpen zo’n proces op gang.
ABCD in ReVa?
In onze eigen wijk zijn theater DNR en Emma’s Hof mooie voorbeelden van een dergelijke aanpak. Jim Diers is wel echt iemand afkomstig uit de Amerikaanse ‘We gaan het zelf maken’ school en de Nederlandse context is duidelijk anders. Maar we kunnen hier zeker van leren. Dank aan DNR dat we kennis hebben kunnen maken met dit fenomeen. Burgerkracht dus!